Mijn volgende fiets met Pinion drive?

Één van de grootste problemen die ik heb met mijn gewone fiets is het noodzakelijke onderhoud gedurende de herfst en wintermaanden. Door de regen, het zand en het zout moet ik met grote regelmaat de ketting smeren om te voorkomen dat ik met een piepende ketting rijd. Een oplossing lijkt te liggen in het rijden zonder ketting, dus met bijv. een tandriem. Die zou je af en toe moeten afspoelen en dan loopt die weer helemaal soepel. Of dat werkelijk zo eenvoudig is, weet ik nog niet.

Nu zijn  er met de tandriem meerdere mogelijkheden om toch versnellingen te hebben:

• Een SRAM G8 versnellingsnaaf (bijvoorbeeld op de Trek Dublin five 2015)
• Een Shimano Alfine versnellingsnaaf (bijvoorbeeld op de Scott Sub EVO 10)
• Een Rohloff naaf (bijvoorbeeld op de Koga Signature)
• Een Pinion versnellingsbak (bijvoorbeeld op de Stevens P1.18 Lite)

Om de één of andere reden gaat mijn belangstelling dan uit naar de laatste.

Dat is dan om de volgende redenen:

• Vermeende lagere weerstand dan de SRAM G8 en Shimano Alfine (onderzoeken daarover kan ik niet vinden)
• Betere versnellingsverdeling dan de Rohloff (11,5% per stap voor de Pinion, 13,5% voor de rohloff)
• Betere gewichtspositionering dan de versnellingsnaven
• Mogelijkheid over een aantal jaren het achterwiel te vervangen door een elektrisch achterwiel op basis van krachtmeting (i.p.v. bewegingsmeting)

Toch zijn er ook twijfels.

Dit vanwege de volgende punten:

• Blijkbaar fiets is doorgaans met een versnelling waarbij ik per omwenteling van de trappers ongeveer 6,5 meter afleg. Daarbij heb ik met mijn huidige derailleurversnellingen een stapgrootte van ongeveer 7% naar een hogere en lagere versnelling. Dat is dus een stuk gunstiger dan de 11,5% van de Pinion.
• De fiets die ik in gedachten heb, een KTM Life Lontano heeft zowel op de Pinion als het achterwiel 32 tanden op het tandwiel. Een overbrenging van 1 dus. Daarmee zou ik doorgaans in de 16e versnelling fietsen. Dan zitten er nog maar twee boven en maar liefst 15 onder. Wat moet ik met die 15 versnellingen… Een oplossing hiervoor zou zijn om achter een aanzienlijk kleiner tandwiel te plaatsen, maar anders dan bij een ketting moet er dan wel een tandriem voor die lengte beschikbaar zijn.
• De prijs is natuurlijk wel fors.

Hoog tijd dus om het één en ander op een rij te zetten.

De overbrenging:

Ik heb voor de diverse systemen de overbrengingen op een rij gezet waarbij ik er van uit ga dat de er zodanig met de tandwielen te spelen is dat ik een combinatie kan vinden die precies overeenkomt met mijn huidige 42 tanden voor en 15 tanden achter. Dit zou bij een 29-er zou dit een omtrek van 2300  mm geven en dus een afstand van 6440 mm per omwenteling van de trappers. Met alle systemen in één grafiek komt dat er dan zo uit te zien:

Hierbij zijn Der.1 t/m Der.3 de versnellingen op mijn fiets met derailleurversnellingen voor de 3 voorbladen.

Alle lijnen kruisen elkaar bij de afgelegde afstand van 6440 mm per omwenteling. Na de derailleurversnelling heeft de Pinion het vlakste verloop, met daarna de Rohloff en Alfine (die zeer opvallend bovenop elkaar liggen) en uiteindelijk de SRAM.

In detail ligt het rond het kruispunt als volgt:

De kosten

Om een goed vergelijk te maken is het van belang de kosten goed in kaart te brengen in combinatie met de te verwachten levensduur. Ik hanteer daarbij de volgende getallen. Het is niet gefundeerd, maar is op basis van gevoel, bij een gebruik van 6000 km/jaar.

Levensduur fiets met

• derailleurversnelling: 10 jaar
• SRAM G8: 10 jaar
• Shimano Alfine: 10 jaar
• Rohloff: 20 jaar
• Pinion: 20 jaar

Voor de kosten hanteer ik de Koga signature als leidraad omdat je daar de verschillende systemen zelf kunt selecteren:

Met derailleurversnellingen kost die mij 2397 euro, met Rohloff 3592 euro, met Pinion 4596 euro. Op basis van gegevens op internet veronderstel ik dat de Alfine 800 euro goedkoper is dan de Rohloff, dus 2792 euro. Van de SRAM heb ik geen prijzen, maar gezien zijn grootste stappen in versnellingen veronderstel ik dat deze toch al afvalt.

Neem ik voor alle fietsen een restwaarde van 500 euro mee, dan is de afschrijving per jaar respectievelijk:

• Rohloff: 155 euro
• Derailleur: 190 euro
• Pinion: 205  euro
• Alfine: 230 euro

Andersom geredeneerd: als de Derailleurversnelling 10 jaar meegaat, moet, om aan dezelfde afschrijving van 190  euro te komen de andere systemen als volgt meegaan

• Derailleur: 10 jaar
• Alfine: 12 jaar
• Rohloff: 16 jaar
• Pinion: 22 jaar

 

Onderhoud

In de praktijk blijkt dat ik op  mijn fiets met derailleurversnelling elke 2 jaar alle tandwielen en ketting moet vervangen. De kosten daarvoor zijn ongeveer 100 euro per keer. Voor de overige systemen veronderstel ik een kostenpost van 100 euro per 10 jaar.

In dat geval wordt het bovenstaande rijtje als volgt (met een jaarlijkse afschrijving van 240 euro)

• Alfine: 10 jaar
• Derailleur: 10 jaar
• Rohloff: 13 jaar
• Pinion: 18 jaar

Toekomstplannen

Ik sluit niet uit dat ik binnen 10 jaar behoefte krijg aan elektrische ondersteuning op de fiets. Het zou dan jammer zijn mijn ooit zo felbegeerde fiets weer weg te moeten doen om een nieuwe elektrische fiets te kopen, die mogelijk weer dezelfde vraagtekens op zal gaan roepen als mijn huidige. Wat zijn de scenario’s als ik over 10 jaar elektrische  ondersteuning wil?

• Alfine: De fiets is inmiddels afgeschreven. Ik koop een elektrische fiets met een Alfine naaf voor 3100 euro en ruil mijn oude in voor 500 euro.
• Derailleur: De fiets is inmiddels afgeschreven. Ik koop een nieuwe elektrische fiets met een derailleur voor 2700 euro en ruil mijn oude in voor 500 euro.
• Rohloff: De fiets is nog niet afgeschreven. Ik koop een elektrische fiets voor 2700 euro, zet mijn Rohloff wiel over en verkoop mijn oude fiets met het nieuwe wiel voor 500 euro
• Pinion: De fiets is nog niet afgeschreven. Ik koop een ombouwset, bestaande uit een achterwiel, accu etc. voor 1000 euro en zet dat in mijn pinion fiets.

Daarmee wordt van het geheel van fietsen voor de derailleurversnelling 20 jaar. Het voorgaande overzicht ziet er dan als volgt uit:

• Alfine: 20 jaar
• Derailleur: 20 jaar
• Rohloff: 22 jaar
• Pinion: 21 jaar.

En daarmee zijn alle opties vrijwel gelijk getrokken.

Gebruiksgemak en comfort

Uiteindelijk gaat het om het dagelijkse gebruik en het plezier dat je hebt tijdens het rijden met de fiets. Daarbij spelen de volgende zaken een rol:

• De fietsweerstand, afhankelijk van gewicht en interne wrijving
• Het gemak van schakelen en de betrouwbaarheid daarvan
• Het onvoorspelbare onderhoud, op momenten dat het je niet uitkomt (bijv. het smeren van je ketting)
• Het risico van vet in de broek
• De beschikbare versnellingen (zie eerder in dit artikel)

 

Door middel van een keuzetabel getracht te bepalen wat nu de beste keuze zou zijn. Ongeacht of je weegfactoren zou gebruiken blijkt de Alfine af te vallen. Als je wel weegfactoren meeneemt dan komen de sterke punten van de derailleurversnelling duidelijk naar voren: Minder weerstand, kleine versnellingsstappen.

 

De conclusie is dat mijn twijfel terecht is. Qua totaalkosten, mits ik over 10 jaar besluit elektrisch te willen fietsen, blijken ze helemaal niet zo ver uit elkaar te liggen en als je het comfort bekijkt is het erg moeilijk de alternatieven tegen elkaar af te wegen. Wat heb ik er voor over om niet elke keer mijn ketting te hoeven smeren… Ik weet het nog niet. Misschien eerst nog wat proefritten maken. Wordt vervolgd.